Những ngày qua, hệ thống máy chụp PET/CT (một phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại) ở phía Nam tê liệt hoàn toàn khi máy gia tốc vòng Cyclotron tại Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy ngừng hoạt động. Đây là nơi cung cấp thuốc phóng xạ 18F-FDG duy nhất ở phía Nam, phục vụ kỹ thuật PET/CT cho 3 bệnh viện công lập, gồm BV Chợ Rẫy, BV Ung bướu TPHCM, BV Quân y 175.
Thực tế này không gây bất ngờ vì đã được dự báo nhiều năm trước. Tình trạng người bệnh ung thư phải chờ 2-3 tuần mới đến lượt chụp PET/CT không phải chuyện lạ. Điều lạ là, ngoài BV Chợ Rẫy, trên địa bàn TPHCM vẫn còn một cơ sở có thể sản xuất thuốc phóng xạ 18F-FDG nhưng không thể hoạt động. Đó là chi nhánh Công ty cổ phần Y học Rạng Đông tại TP Thủ Đức, nơi được đầu tư 200 tỷ đồng cho sản xuất các đồng vị phóng xạ, được vận hành thử nghiệm vào năm 2019.
Sau 1 năm, hoạt động của nhà máy bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Đến năm 2022, đoàn kiểm tra của Bộ Khoa học và Công nghệ kết luận công ty hoạt động chưa đúng quy định Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.
Năm 2023, Công ty cổ phần Y học Rạng Đông chi nhánh TPHCM bị Cục Quản lý dược, Bộ Y tế phạt 160 triệu đồng, buộc tiêu hủy 70 lọ 18F-FDG vì thuốc chưa được cấp giấy đăng ký lưu hành, đồng thời bị đình chỉ có thời hạn hoạt động sản xuất 18F-FDG.
Từ năm 2021-2024, Sở Y tế TPHCM đã nhiều lần kiến nghị cơ quan chức năng tháo gỡ thủ tục pháp lý nhằm đưa nhà máy của công ty trên đi vào hoạt động, san sẻ gánh nặng với BV Chợ Rẫy. Thế nhưng, đâu vẫn hoàn đấy.
Để đáp ứng nhu cầu chụp PET/CT của người bệnh ung thư, TPHCM cần được trang bị 3 máy gia tốc vòng Cyclotron. Trong bối cảnh hiện nay, khi máy Cyclotron duy nhất ngừng hoạt động, hệ thống các máy PET/CT triệu đô cũng phải “trùm mền”. Đó là sự lãng phí rất khó chấp nhận!
Dĩ nhiên, chụp PET/CT là phương án chẩn đoán hình ảnh ưu việt nhưng không phải duy nhất với người bệnh ung thư. Các bác sĩ sẽ không vì trang thiết bị tê liệt mà từ bỏ chẩn đoán, điều trị, nhưng rõ ràng quyền lợi của người bệnh đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Để níu giữ dù chỉ một cơ hội mong manh, nhiều người bệnh ở phía Nam phải bay ra Hà Nội, Đà Nẵng, thậm chí đi nước ngoài để chụp PET/CT rồi mang kết quả về cho bác sĩ điều trị. Lãng phí trong lĩnh vực y tế gây thiệt hại nặng nề không chỉ về kinh tế mà còn dẫn đến bức xúc kéo dài, gây xói mòn lòng tin của người dân.
Trong thời gian ngắn tới đây, áp lực đối với ngành y tế TPHCM mới sau hợp nhất sẽ càng nặng nề và phức tạp hơn. Do đó, việc giải quyết triệt để câu chuyện nguồn cung ứng thuốc phóng xạ là vấn đề cấp thiết!
GIAO LINH
